W celu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz zwalczaniu terroryzmu zostały wprowadzone przepisy nakładające na niektóre kategorie podmiotów obowiązek zgłoszenia określonych danych do utworzonego w tym celu Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. 

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych, zwany dalej „Rejestrem”, jest systemem teleinformatycznym służącym przetwarzaniu informacji o beneficjentach rzeczywistych określonych typów spółek.  Rejestr jest jawny. Domniemywa się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe. Osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do Rejestru nieprawdziwych danych, a także niezgłoszeniem w ustawowym terminie danych i zmian danych objętych wpisem do Rejestru, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji nie ponosi odpowiedzialności.

Do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji są obowiązane:

  1. spółki jawne;
  2. spółki komandytowe;
  3. spółki komandytowo-akcyjne;
  4. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
  5. spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 623).

Informacje podlegające zgłoszeniu do Rejestru obejmują:

  1. dane identyfikacyjne ww. spółek:
  1. nazwę (firmę),
  2. formę organizacyjną,
  3. siedzibę,
  4. numer w Krajowym Rejestrze Sądowym,
  5. NIP;
  6. dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania ww. spółek:
  1. imię i nazwisko,
  2. obywatelstwo,
  3. państwo zamieszkania,
  4. numer PESEL albo datę urodzenia – w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL,
  5. informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu.

Wymagane informacje są zgłaszane do Rejestru nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpisu ww. spółki do Krajowego Rejestru Sądowego, a w przypadku zmiany przekazanych informacji – w terminie 7 dni od ich zmiany. Do biegu tych terminów nie wlicza się sobót i dni ustawowo wolnych od pracy.

W przypadku awarii lub zakłóceń funkcjonowania systemu teleinformatycznego organ właściwy w sprawach Rejestru informuje o ich wystąpieniu i usunięciu w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych. W takim przypadku do biegu terminów nie wlicza się okresu od chwili wystąpienia awarii lub zakłócenia wskazanych w informacji zamieszczonej w tym Biuletynie do chwili zamieszczenia informacji o ich usunięciu. 

Spółki objęte obowiązkiem zgłaszania informacji do Rejestru, wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego przed dniem wejścia w życie omawianych przepisów zgłaszają do Rejestru informacje o beneficjentach rzeczywistych w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia tych przepisów, tj. do dnia 13 kwietnia 2020 r. Aktualnie termin 6 miesięcy został przedłużony do 9 miesięcy na podstawie przepisów art. 52 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r. poz. 568).

Zatem termin na dokonanie zgłoszenia upływa 13 lipca 2020 r. 

Zgłoszenia do Rejestru dokonuje osoba uprawniona do reprezentacji spółki (członek zarządu/ wspólnik uprawniony do reprezentacji spółki). Zgłoszenia dokonuje się nieodpłatnie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Zgłoszenie składane jest w formie dokumentu elektronicznego, zgodnie ze wzorem udostępnionym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Zgłoszenie jest opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP oraz zawiera oświadczenie osoby dokonującej zgłoszenia do Rejestru o prawdziwości informacji zgłaszanych do Rejestru.

Oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Informacje o beneficjentach rzeczywistych zgromadzone w Rejestrze są udostępniane nieodpłatnie.

Organem właściwym w sprawach Rejestru jest minister właściwy do spraw finansów publicznych.

Do zadań organu właściwego w sprawach Rejestru należy:

  1. prowadzenie Rejestru oraz określanie organizacyjnych warunków i technicznych sposobów jego prowadzenia;
  2. przetwarzanie informacji o beneficjentach rzeczywistych;
  3. opracowywanie analiz statystycznych dotyczących informacji przetwarzanych w Rejestrze.

Szczegółowy sposób i tryb składania zgłoszenia do Rejestru określa, w drodze rozporządzenia Minister właściwy do spraw finansów publicznych.

Zgromadzone w Rejestrze informacje są przechowywane przez okres konieczny do realizacji zadań w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu.

Przetwarzanie informacji o beneficjentach rzeczywistych zgromadzonych w Rejestrze odbywa się bez wiedzy osób, których informacje te dotyczą.

Do przetwarzania danych osobowych zgromadzonych w Rejestrze nie stosuje się przepisów art. 15 ust. 1 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.).

Informacje o beneficjentach rzeczywistych zgromadzone w Rejestrze są udostępniane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Szczegółowe kwestie w powyższym zakresie, w tym podręcznik użytkownika Rejestru ze wskazówkami dotyczącymi procesu rejestracji, są zamieszczone pod następującym linkiem:

https://www.gov.pl/web/finanse/centralny-rejestr-beneficjentow-rzeczywistych

Podstawy prawne:

  • ustawa z dnia 12 kwietnia 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2019 r. poz. 1115, z późn. zm.)
  • Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 maja 2018 r. w sprawie zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych (Dz. U. z 2018 r. poz. 968)
  • Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 maja 2018 r. w sprawie wniosków o udostępnienie informacji o beneficjentach rzeczywistych oraz udostępniania tych informacji (Dz. U. z 2018 r. poz. 965)

Sylwester Majewski – radca prawny

Leave a reply